Deze blog schrijf ik als partner van m’n man met autisme, maar de stoplichtmethode kan ook bij kinderen worden gebruikt of bij mensen die vanwege iets anders problemen met prikkelverwerking hebben.
Groen is redelijk relaxt
Oranje bouwt spanning en prikkels op
Rood is vol overprikkeld
Je kunt dit systeem op je eigen manier invullen, aanvullen en gebruiken. Zo zetten sommige mensen tussen groen en oranje nog geel. Zelf heb ik een code zwart toegevoegd. Dat is als code rood te lang duurt of als het te vaak in korte tijd code rood is, zonder voldoende tussentijd om tot rust te komen. Dan gaat het over naar zwart. Kortsluiting. Een meltdown. Een meltdown is over de grens van overprikkeld en donkerrood heen. Onbereikbaar voor normaal contact. Dat gaat alleen over als er écht hersteltijd genomen wordt.
In de hulpverlening wordt de stoplichtmethode doorgaans gekoppeld aan een signaleringsplan. Dat maak je met bijvoorbeeld je partner en hulpverlener samen en hang je thuis op een zichtbare plek op.
Op het overzichtje wat ik voor de foto maakte, staan slechts een paar korte algemene omschrijvingen om een idee te geven. Een persoonlijk signaleringsplan wordt natuurlijk op maat gemaakt. Hierin komt te staan waaraan je zelf kunt merken of je in groen, oranje of rood zit, maar ook wat je kunt doen om te voorkomen dat het erger wordt en wat voor jou een manier is om een kleurtje lager te komen.
In een signaleringsplan kan ook een kolom voor de partner-van worden opgenomen. Hoe merk je in welke kleur je partner zit en wat kun je doen om te helpen? Wat heeft je partner van jou nodig? Wat moet je juist niet doen? Dat soort dingen kun je samen bedenken en in zo’n plan opnemen. Als het lukt om beiden de mate van (over)prikkeling te herkennen en erop te anticiperen, dan kun je zoveel winnen met elkaar.
Werk jij met de stoplichtmethode? Voor jezelf, je partner of je kind? Merk je bij jezelf op in welke zone je zit? Herken jij de fases van relaxt naar overprikkeld bij je partner of je kind? Gebruik je ook een signaleringsplan? Ik ben benieuwd naar je ervaringen!
-Jolanda Hoenjet-de Jong-