Puzzeltijd bij autisme noem ik het. Of werk in uitvoering, de verwerkingstijd tussen iets horen of zien en er daadwerkelijk iets mee kunnen doen. De tijd die nodig is om de blokjes in zijn hoofd in het juiste vakje te stoppen. Tijd om van het ene naar het andere te schakelen. Tijd om de situatie te overzien. Die fase waarin ik als partner regelmatig op m’n kop sta van frustratie, omdat ik een reactie verwacht die niet komt. Of heel laat, en dan hoeft het vaak al niet meer omdat het moment waar het om ging voorbij is.
Een mooi voorbeeld. We gaan regelmatig naar het winkelcentrum in de buurt. Als het lekker weer is, gaan we lopend. We nemen dan meestal ons boodschappenkarretje mee. Zo’n trekwagentje waarvan we altijd riepen dat we die nóóit wilden hebben, maar waar we, sinds we er toch eentje kochten, niet meer zonder kunnen. Maar dat terzijde. We waren dus met ons karretje naar Albert Heijn geweest en hadden het veel te zwaar beladen. Stoepje op en stoepje af moest voorzichtig gebeuren. Op een gegeven moment liep m’n man met het karretje richting een stoepje, terwijl ik zag dat er een meter terug een verlaagd stoepje lag. Ik zei dus dat hij beter het lage stoepje kon pakken. Wat doet hij? Hij trekt het karretje toch, bijna krakend, de hogere stoep op.
Dit soort voorvallen zijn er zo vaak. Het lijkt dan echt of hij expres die dingen die ik opper niet doet. Ik zei dus redelijk geïrriteerd: "Omdat ik zeg dat je beter daar kan lopen, doe je het zeker juist niet?" We liepen verder en een tijdje later kwam de reactie van m'n man. Die was zo veelzeggend en duidelijk: "Mijn hoofd maakt die schakeling niet zo snel. Dat kost me moeite en dan heb ik het in de tussentijd al gedaan op de manier die ik eerst in mijn hoofd had. Het is dus niet omdat ik jouw manier niet wil of niet goed vind, maar omdat mijn hoofd niet zo snel gaat".
Hoe verhelderend is dit voor mij en hoe knap is dit van hem. Na al die jaren lukt het hem om in kleine stapjes dit soort dingen bij zichzelf te herkennen. Te zien wat er gebeurt en vervolgens te kunnen vertellen wat er gebeurt. Dit proces heeft lang geduurd, echt jaren, maar het zorgt op dit soort momenten voor zoveel meer begrip tussen ons. Ik ben zo trots op hem. Trots op wat hij ondanks alle struggles toch heeft weten te bereiken. Wat we samen hebben weten te bereiken.
-Jolanda Hoenjet-de Jong-