Een groot verschil tussen m’n man en mij is de manier waarop onze breinen werken. We hebben het beste met elkaar voor, maar daarbij moeten we het wel ieder met een anders werkend brein doen. Dat zorgt ondanks al onze goede bedoelingen regelmatig voor miscommunicatie.
M’n man heeft een autistisch brein, ik niet. Doordat onze breinen anders werken, ontstaat in communicatie makkelijk ruis op de lijn. Dat is iets wat in veel, zo niet in alle relaties waarin 1 van de partners een autistisch brein heeft voorkomt. Dit kan leiden tot veel misverstanden en stevige discussies waar je niet zomaar uitkomt.
Soms is onze miscommunicatie zo overduidelijk dat het zelfs grappig is en we er samen om in lachen uitbarsten. Dat kan omdat we beiden hebben geaccepteerd dat onze besturingssystemen verschillend zijn. Zonder acceptatie van en enig inzicht in autisme ga je van misverstand naar misverstand en van discussie naar discussie. Hoe meer discussie, hoe meer kans op ruis en verstoring in de onderlinge verbinding, hoe meer kans op een steeds vicieuzer wordende cirkel. Inzicht en acceptatie zijn van serieus belang als je samen verder wilt groeien.
Ik vergelijk het verschil tussen onze breinen met het verschil tussen een Apple- en een Androidtelefoon. Beide breinen en beide telefoons zijn goed, maar ze hebben wel een verschillend werkend besturingssysteem. Hierdoor werkt een Android-app niet zomaar op een iPhone, daar moet eerst een versie in iOS, de Apple-taal, voor worden geschreven. Ook wat betreft menselijke communicatie kun je een vertaling maken en deze zo wat passender op elkaar proberen af te stemmen.
Hoe hard je je eigen brein of dat van je partner misschien zou willen veranderen, dat gaat niet. Je kunt hooguit samen zoeken naar een vorm van communicatie die op jullie verschillende systemen bruikbaar(der) is. Een vertaling maken zonder dat je de taal van de ander exact hoeft te spreken.
Ik moet er eerlijkheidshalve bij zeggen dat dat vertalen voor mijn niet-autistisch brein vaak makkelijker is dan voor m’n man. We vertalen wel samen, maar ieder naar eigen vermogen.
Verschillend werkende systemen vraagt doorgaans meer inzet en energie van beide partners. Op tijd opladen is dus van groot belang. Mijn man laadt zijn innerlijke batterij op achter de computer op zolder of met z’n iPad op schoot kijkend naar een Netflix- of Videoland-serie. Zelf zet ik graag een luisterboek op, speel een online spelletje, schrijf aan een blog of ben bezig met m’n partnergroep op Facebook. Naast zorgen voor voldoende capaciteit voor je eigen batterij, is samen opladen ook belangrijk. Wij doen dat heel regelmatig door ergens een bakkie koffie te drinken. Even samen ertussen uit.
Laad vooral op je eigen manier op. Je kunt een Samsung-telefoon tenslotte ook niet op een Apple-lader aansluiten. Opladen kan alleen met een passend snoertje en een passend stekkertje. Wroet je tegen beter weten in net zo lang om het stekkertje van het ene systeem in het andere te laten passen, dan gaan zowel het stekkertje als de telefoon stuk. Zo kun je van iemand die autistisch is niet verwachten alles op een niet-autistische manier te verwerken. Andersom lukt het ook niet om een niet-autistisch systeem autistisch te maken.
Blijf je van elkaar een onmogelijke systeemverandering verwachten en blijf je door wroeten, duwen en trekken om te bereiken dat de ander op jouw systeem draait, dan ontstaat kortsluiting. Irritatie, prikkeling, overprikkeling, discussie, gedoe. Keer op keer. Zo’n negatief patroon is slopend. Wat ook slopend is, is als 1 van de partners zich volledig aan de ander en zijn of haar systeem aanpast. Op den duur verliest deze partner zichzelf. Dan gaat niet alleen de aanpassende partner onderuit, maar dit zal uiteindelijk ook ten koste van de relatie gaan.
Op welk systeem je eigen brein ook draait, respecteer het systeem van je partner en respecteer dat van jouzelf.
De snoertjes in huize Hoenjet werken moeiteloos samen. Zonder kapotte stekkertjes en zonder kortsluiting. Universeel. Een voordeel dat we allebei op apparaten van Apple werken 😉 Hoe handig het misschien mag lijken als ook onze breinen universeel zouden zijn, ik geloof dat verschillen tussen mensen er niet voor niets zijn. Ook onze verschillen niet. Het is niet altijd makkelijk, toch omarmen we elkaar en proberen we van elkaar en van onze anders werkende breinen te leren.
-Jolanda Hoenjet-de Jong-