Mijn man kreeg in 2006 de diagnose autisme. Goede hulp vinden is erg lastig en de wachtlijsten in de GGZ zijn mega, maar toen we bijna kopje onder gingen, werden er gelukkig wel verschillende lijntjes opgestart. Daar was helaas eerst diepe crisis voor nodig…
Voorkomen is beter dan genezen, maar zo werkt het niet in de huidige GGZ. Daarvoor zijn er teveel wachtenden, te weinig hulpverleners, is er teveel bureaucratie en te weinig geld. Maar goed, toen het crisis was, was er voor ons dus gelukkig wel hulp.
Najaar 2022 moest zijn medicatie opnieuw ingesteld worden. Hij had al jaren geen psychiater meer gezien, omdat met het afronden van zijn eerdere hulpverlening de medicatie was overgedragen aan onze huisarts. Hij was toen goed ingesteld, dus dat was verantwoord. Tot er problemen kwamen in combinatie met een ander medicijn en m’n man lange tijd achter elkaar van code rood naar code rood en naar meltdown ging. Onze huisarts wist het niet meer en schakelde de hulp van een psychiater in.
In overleg met deze psychiater probeerde m’n man andere soorten medicatie uit. Dat gaf allemaal geen verbetering. Toen het een paar maanden later nog veel slechter ging, het was op een vrijdagmorgen in januari 2023, heb ik in wanhoop de psychiater gebeld. M’n man was in crisis en ik wist niet meer hoe ik hem moest bereiken. Hij zat volledig op slot en liet mij niet meer toe. Stond niet meer open voor mijn hulp. Uberhaupt nergens meer voor. We konden diezelfde middag nog bij haar langskomen, maar m’n man wilde niet. Hij was zo ‘ver weg’ dat hij het belang ervan niet meer inzag. Binnen 5 kwartier na m’n belletje zat de psychiater samen met een collega bij ons thuis op de bank. Wat was ik daar dankbaar voor! Ze zag de crisis waarin mijn man verkeerde en nam het serieus.
Het was een erg zware periode, de psychiater komt natuurlijk niet zomaar met spoed op huisbezoek. Dit huisbezoek bracht een enorme omslag teweeg. M’n man werd op zijn eigen verzoek toch weer teruggezet op z’n oude vertrouwde medicatie, alleen zou hij het nu niet meer in combinatie met iets anders gebruiken. Achteraf een goede keus!
Ze vond het daarnaast nodig dat er meer gebeurde en regelde een familiecoach voor mij en een systeemtherapeut voor ons samen. Inmiddels zijn we anderhalf jaar verder en zijn beide trajecten afgerond. We deden veel al goed, maar in de systeemtherapie hebben we samen nog wat puntjes op de i leren zetten. Over dit systeemtraject schreef ik eerder al iets: https://www.ervaringenrondomautisme.nl/blogs/hulpverlening/1366254_openstaan-voor-nieuwe-inzichten
Ze schakelde dus ook een familiecoach in. Wat zag ik tegen alles op zeg. Het was thuis heel zwaar, we startten met veel tegenzin de systeemgesprekken op, en dan ook nog dit. Wéér een nieuw gezicht en wéér moeten vertellen. Ik was op dat moment zo moe, dat er eigenlijk geen ruimte meer voor was. Toch zette ik me eroverheen en al snel kreeg ik een belletje van een aardige meneer. Bij ons laatste en afsluitende gesprek refereerde hij nog even aan dat allereerste telefoontje. Hij had m’n weerzin erin gevoeld. Achteraf kan ik zeggen dat ik blij ben dat ik het toch aangegaan ben.
Een familiecoach is iemand die niet naar de psychiatrisch cliënt kijkt, maar naar de mensen daar omheen. Naar mij als partner in dit geval.
De gesprekken met deze familiecoach waren erg prettig. Ze gingen over mij, over wat alles met mij deed. Iemand die volle aandacht voor mijn verhaal had. Gewoon een uurtje sparren. Soms de diepte in, soms gewoon wat kletsend. Mijn stuk als naaste van de hulpvrager mocht er bij deze familiecoach zijn.
Hij kwam in het begin elke maand bij me thuis. Dat had frequenter gekund, maar die ruimte had ik zelf niet. Later zaten er een paar maanden tussen. In totaal heb ik 8 gesprekken met hem gehad. Als deze coach niet met pensioen zou zijn gegaan, zou ik nog wel meer gesprekken hebben gewild. Ik zag het niet zitten om naar zijn opvolger over te stappen, maar daar mag ik altijd alsnog contact mee opnemen.
De behandelaar van mijn man, de psychiater in dit geval, meldde me bij deze coach aan. Ik had nog nooit van een familiecoach gehoord. Jij misschien ook niet. Vraag er eens naar als je partner of kind ergens in therapie is. Wellicht hebben veel meer GGZ-instellingen zo’n familiecoach in hun team.
Als naaste van iemand met psychische nood is het van belang om overeind te blijven. Als ook jij instort, valt een belangrijke basis weg en ben je op een bepaald moment beiden helemaal op.
Uit ervaring weet ik helaas dat veel hulpverleners de omgeving vergeten mee te nemen in een behandeling of traject. Sommigen luisteren zelfs niet eens naar naasten, omdat het in hun ogen alleen om de cliënt draait. Zo zonde! Er worden dan makkelijk dingen gemist, zeker als iemand het zelf niet meer overziet. Daarnaast zou je als partner of ouder ook voor jouzelf gehoord mogen worden. Zou gevraagd mogen worden hoe het met jou gaat. Jij moet in het belang van je partner of kind tenslotte ook sterk blijven staan.
Momenteel zie ik veel reclame opduiken voor zelfstandige (online) coaches. Persoonlijk heb ik geen ervaring met zo’n coach. De familiecoach die ik sprak was werkzaam in de GGZ-instelling waar mijn man onder behandeling was. Dit stuk is dus niet bedoeld als reclame, dat wil ik er graag bij vermelden.
Kies je voor een zelfstandige coach, kijk dan goed naar wat wel of niet vergoed wordt en naar wat iemand voor opleiding en/of ervaring heeft. Luister altijd naar je eigen gevoel. Is er geen klik, zoek dan een ander. Dat geldt uiteraard ook voor GGZ-hulpverleners, hoewel het daarbij wat moeilijker is om te switchen. Je kunt het natuurlijk wel aangeven als de gesprekken niet goed voelen en samen kijken of er iets anders mogelijk is. De hulpverlener is er voor jou, niet andersom!
Je kunt ook contact met je huisarts opnemen. Veel praktijken beschikken tegenwoordig over een POH-GGZ. POH staat voor PraktijkOndersteuner Huisarts. En dan dus iemand gespecialiseerd voor de GGZ. De drempel is er laag en je kunt vaak snel terecht.
Ben je partner van iemand met autisme en wil je contact met andere partners-van, dan past de groep die ik opzette misschien bij je. De insteek is er zoals de insteek in mijn blogs. Positief opbouwend, respectvol en zoekend naar mogelijkheden. Je kunt hier samen sparren, vragen stellen, je inzicht over autisme in de relatie vergroten en goede reminders voor betere zelfzorg vinden.
Mocht je belangstelling hebben, lees dan alsjeblieft eerst de groepsomschrijving en de regels door, omdat deze groep echt anders werkt dan andere groepen. Uitgebreide info vind je hier: https://www.ervaringenrondomautisme.nl/gespreksgroepen-1/mijn-partner-heeft-autisme
Met goede zelfzorg ben je niet alleen lief voor jezelf, maar zorg je ook voor je naaste 💞
-Jolanda Hoenjet-de Jong-